De taal van iconen is in afbeeldingen geschilderd, ze kunnen je het verhaal vertellen van de heilige die is afgebeeld, waarin de hand van de schilder meespreekt. Zo zou je kunnen zeggen dat de ene icoon je meer raakt dan de andere, dat heeft wellicht te maken met de schildervaardigheid van de maker, maar het kan ook heel goed het gevoel zijn wat er uit spreekt, hoe primitief ook geschilderd.
Door de eeuwen heen zijn er regels opgelegd over hoe een icoon eruit moest zien, welke afbeeldingen goed gekeurd werden door de Orthodoxe kerk en welke niet, alleen dan mocht het een icoon zijn.
De verering rond deze iconen nam toe, mensen konden er zich mee verbinden, ook de vele ongeletterden konden een afbeelding zien, het paste in een tijdsbeeld.
We zien dat we in deze tijd groeien naar een grote eenheid we weten steeds meer van andere geloven en religies, de wereldbevolking is zich aan het vermengen. In een straat verder dan waar ik woon in Nederland staat een Moskee, de mensen die daar naar binnen gaan zijn vriendelijk, ze houden een open dag we zijn welkom.
Zelf ben ik Christen maar ik verdiep me ook graag in het Boeddhisme, de oude culturen en de rituelen van de Sjamanen; maar ik bezoek ook graag de kerk bij een mooi gezongen mis of een begrafenisplechtigheid of een doop.
De verering van iconen zoals ik gezien heb in Griekenland kennen wij hier niet, ik probeer mee te gaan in hun devotie maar zal dat toch zo niet kunnen.
We zien hier in Nederland en elders in de wereld de kerken sluiten, er rest vaak nog een handjevol ouderen en dan is het afgelopen, de deur gaat dicht.
Gaan we ons verbinden in een nieuw eenheidsbewustzijn? Komt er in de nabije toekomst een gebouw voor ‘allen die van goede wil zijn’? Ik hoop het, maar dat vraagt loslaten van oude dogma’s die niet meer werkzaam zijn in deze tijd. Zelf geef ik nu alweer bijna 25 jaar les in tekenen en schilderen in mijn eigen atelier, het wordt nog steeds druk bezocht en ik ben dankbaar dat ik dit werk mag doen en al veel mensen op het creatieve pad heb mogen zetten. De lessen zijn in de loop der jaren uitgegroeid naar steeds meer spirituele onderwerpen; zoals mandala tekenen en chakra tekenen maar ook de cultuur cursussen uit mijn boeken “tekenen en schilderen van Boeddha’s”, “tekenen en schilderen over het oude Egypte” en “tekenen en schilderen over het Oude Volk”, heel boeiend om te doen.
In 2010 kwam mijn vierde boek uit “zelf iconen schilderen” dit boek is een welkome aanvulling na de andere boeken, ik miste een stuk uit het Christendom omdat ik dat zelf ook ben, zoals zovelen geboren in het westen.
Al gauw besloot ik dat iconen schilderen hiervoor in aanmerking kwam; in mijn beleving een van de mooiste uitingen van devotie en kunstzinnigheid die er is. Ik begon mij hierin te verdiepen, las vele boeken, bezocht lezingen en deed een enkele workshop, een lange midweekcursus iconen schilderen lukte niet. Die ging om wat van reden dan ook steeds niet door. Dan is dat zeker niet de bedoeling dacht ik, dus ik ging zelf aan de slag, schilderervaring genoeg natuurlijk dat was het probleem ook niet, maar wel de verf, ik kende het werken met tempera niet, nou dat heb ik geweten, iedere keer ging ik door de verf heen en had weer een gat in het werk, vaak is het aan de kant gezet.
Toen ik ernstig ziek werd kwam de ommekeer, misschien wel door de diepe verbondenheid die ik toen ervaren heb met Jezus en Maria Magdalena.
Het icoon-schilderen pakte ik opnieuw op en het ging goed, ik had de slag te pakken, ik was er doorheen, kende de verf en de techniek en verdiepte mij voornamelijk in de vrouwen rond Jezus.
Als je mijn boek goed leest dan zie je ook dat het mijn missie is om het vrouwelijke terug te brengen in de religies, waar zijn de priesteressen gebleven? Maria Magdalena, een wijze ingewijde vrouw, de meest dierbare aan de zijde van Jezus, waarom is zij weggeschreven? Telde ze niet mee? Ook niet op de iconen, er zijn geen (klassieke) portret-iconen van haar bekend, of wel? We kennen alleen de vele Moeder Gods iconen.
In dat kader schilderde ik ook de icoon van de Drievuldigheid, mijn meest geliefde icoon van Roebljov, absoluut een prachtig ontwerp vol symboliek.
Dat is er dus al, in het kader van mijn boek paste het om de engelen de dierbare vrouwen rond Jezus te laten zijn, ook zij verdienen diep respect.
In deze tijd schilderen we de iconen op de cursussen die overal gegeven worden, niet meer voor de ere diensten van de kerken maar voor onszelf of een goede vriend.
In de cursus iconen schilderen die ik nu ook zelf geef zie ik de enorme verschillen die uit hetzelfde grondpatroon komen, ieder heeft toch zijn eigen hand in het schilderen en dat is fantastisch, alhoewel ik ook veel help bij de verloopjes in de gezichten, dat blijft toch heel moeilijk, dat ‘oplichten’. Misschien een idee om eens wat meer schilderervaring uit te wisselen in het tijdschrift Eikonikon?
Ik toon mijn geschilderde icoon de Moeder Gods van de passie hierbij, ook omdat ik het gezicht tot tweemaal toe opgezet heb omdat ik er steeds doorheen zat, de wanhoop nabij, toch weer opgepakt en het lukte! Een mooie boodschap voor 2012 ga door in liefde en mededogen ook al is het moeilijk en heb vertrouwen in de toekomst.
De eerste stap is je keuze om ‘zelf’ aan de slag te gaan – in alle vrijheid en verantwoordelijkheid.
Frida Boland www.ateliertara.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten